ترمومتر چیست و کاربرد ترمومتر کدام است؟

ترمومتر چیست؟

یکی از پارامترهای قابل اندازه گیری که در صنعت از اهمیت ویژه ای برخوردار است، دمای سیستم می باشد. برای اندازه گیری دما از تجهیزات مختلفی استفاده می شود که با توجه به نیاز، علاوه بر اندازه گیری میزان درجه حرارت، اغلب توانایی تولید سیگنال کنترلی و همین طور سوئیچ را نیز دارا می باشند.

دماسنج یا ترمومتر یا حرارت سنج وسیله ای است که برای اندازه گیری حرارت و دما مورد استفاده قرار می گیرد. ترمومترها انواع مختلفی دارند که هر کدام برای کاربردهای خاصی مورد استفاده قرار می گیرند. دماسنج ها در طیف گسترده ای از صنایع از پزشکی گرفته تا کولر خانه و غیره مورد استفاده قرار میگیرند.

روش های اندازه گیری دما کدام است؟

روش های اندازه گیری دما متفاوت است، و دما را می توان به روش های تماسی و غیرتماسی اندازه گیری کرد.

برای اندازه گیری دما به روش تماسی از تماس یک سنسور که می تواند ترموکوپل یا ترمورزیستنس (PT100) باشد، استفاده می شود. اندازه گیری دما به روش تماسی، در مدل های آنالوگ بیشتر به روش بیمتال یا Gas-filled که از یک حباب و لوله موئین تشکیل شده است، انجام می شود.

برای اندازه گیری دما به روش غیر تماسی بیشتر بر اساس مقدار تابش فروسرخ که جسم هدف از خود به محیط ساطع می کند، استفاده می شود. دماسنج هایی که برای اندازه گیری دما به روش غیرتماسی به کار گرفته می شوند، به پیرومتر یا ترمومتر تفنگی یا ترمومتر لیزری مشهور هستند. دلیل استفاده از واژه ی لیزری، استفاده از باریکه ی نور لیزر برای مشخص کردن هدف می باشد.

کاربردهای ترمومتر کدام است؟

نظارت روی موتورها یا بارگذاری

سیستم های تهویه مطبوع

بررسی سیستم های اتوماتیک

فرآیندهای آماده سازی غذا

تشخیص مشکلات پنهان

نظارت بر رطوبت و نشتی یک ساختمان

شناسایی اتلاف انرژی و عایق بندی ضعیف

تشخیص خطاهای الکتریکی و لوله کشی

نصب در آزمایشگاه ها و انبارها

انواع ترمومترها کدام است؟

ترمومتر لیزری (thermometer):

ترمومتر لیزری یا ترمومتر مادون قرمز می تواند تشعشعات لیزری ساطع شده از سطوح مختلف را دریافت کند و بر اساس دما نمایش دهد. تمام اجسام اشعه ی مادون قرمز منتشر می کنند که میزان و شدت آن با دمای آن جسم متناسب است. اساس کار ترمومترهای لیزری به این شکل است که موجی از پرتو مادون قرمز (IR) را ارسال کرده که با جسم برخورد می کند. در اثر این برخورد، با توجه به دمای جسم، انرژی پرتوهای بازگشتی تغییر می کند که با اندازه گیری این تغییر می توانند دمای جسم را اندازه گیری کنند. ترمومترهای لیزری به دلیل آنکه می توانند از راه دور دمای اجسام را اندازه گیری کنند، کاربردهای زیادی در مواردی که امکان نزدیک شدن به منبع حرارت وجود ندارد، پیدا کرده اند. ترمومترهای لیزری به دلیل همین ویژگی که می توانند از فاصله ی چند متری مورد استفاده قرار بگیرند، بسیار مورد اقبال وارد شده اند. حتی در خیلی از مواردی که محدودیتی برای نزدیک شدن به جسم وجود ندارد هم از این ترمومترها استفاده می شود.

ترمومتر دیجیتال (Digital Thermometer):

ترمومترهای دیجیتالی پرتابل (Portable Digital Thermometer) جهت اندازه گیری و تست دما استفاده می شود. ترمومترهای دیجیتال در نگاه اول مشابه مولتی متر می باشند. این ترمومترها مجهز به یک یا چند ورودی برای سنسور دما (ترموکوپل نوع K، J، Pt100و…) می باشند و دارای صفحه نمایشگر دیجیتال برای نمایش دما به درجه سانتیگراد یا فارنهایت می باشند. ویژگی این مدل از ترمومترها قابل حمل بودن و امکان تست چندین نمونه دما در مکان ها و زمان های مختلف می باشد. در حالی که سنسورهای دمایی مانند Pt100 به تنهایی در مکانی ثابت می شوند و تنها دمای همان نقطه را می دهند. این ترمومترها قابلیت اندازه گیری دما هم زمان از دو نقطه تا 12 نقطه را دارد. ترمومتر دیجیتال کاربردهای زیادی دارد و تقریبا در تمامی صنایع مورد استفاده قرار میگیرد. اساس کار این نوع ترمومترها از طریق نیمه رسانا ها است. سنسور این ترمومترها نوعی نیمه رسانا است که درصورت تغییر دمای آن، مقاومتش تغییر کرده و در نتیجه ی این تغییر مقاومت، جریان عبوری از آن نیز تغییر می کند که با کمک آن، می توان دمای محیط را اندازه گیری کرد. ترمومترهای دیجیتال در یخچال ها، اتو خانه، کولرهای جدید و غیره کاربرد دارند.

دماسنج معمولی یا ترمومتر انبساطی (expansion thermometer):

ترمومتر انبساطی معمولا با عنوان دماسنج جیوه ای (mercury thermometer) گفته می شود و عمدتا ترمومتر محیطی محسوب می شود. این نوع ترمومترها از یک لوله ی باریک مخزن به شکل کروی یا استوانه ای تشکیل شده است که درون آن با مایعی عمدتا از جنس جیوه یا الکل پر شده است. این مایع که به آن مایع دماسنجی گفته می شود، در اثر گرما منبسط شده و سطح آن درون لوله مطابق با قانون انبساط سطحی مایعات بالا می رود. در این نوع ترمومترها دیواره ی مخزن دماسنج را عمدتا بسیار نازک می سازند تا تبادل گرما بین مایع با محیط بیرون به آسانی و به سرعت صورت گیرد. هر چه لوله ی دماسنج باریک تر، ضخامت دیواره ی مخزن آن نازک تر و حجم مخزن و مایع درون دماسنج بیشتر باشد، دماسنج دقیق تر خواهد بود. 

ترمومتر لیزری 650 درجه با ویژگی اتصال ترموکوپل نوع K مدل IRT659K برند Generaltools

مشخصات فنی ترمومتر لیزری مدل IRT659K ساخت Generaltools

• دارای یک ترموکوپل تماسی نوع K با بازه اندازه گیری 99- تا 1370 درجه سانتیگراد (146- تا 2498 درجه فارنهایت)
• این دماسنج لیزری دارای دقت اندازه گیری 2± درجه سانتیگراد (3.6± درجه فارنهایت) از آنچه خوانده شده (هر کدام بزرگتر است) بالای 0 درجه سانتیگراد (32 درجه فارنهایت) و 3± درجه سانتیگراد (5.4± درجه فارنهایت) از آنچه خوانده شده (هر کدام بزرگتر است) زیر 0 درجه سانتیگراد (32 درجه فارنهایت)
• دارای دقت صفحه نمایش 0.1 درجه زیر 1000 درجه و 1 درجه در و بالای 1000 درجه
• نسبت عمق فاصله به نقطه 12:1 و ضریب تشعشع قابل تنظیم از 0.1 تا 1.0 در 0.01 افزایش، با پیش فرض کارخانه 0.95 در ترمومتر لیزری IRT659K
• دارای زمان پاسخ دهی حدود 500mSec جهت نمایش دمای اندازه گیری شده
• این ترمومتر لیزری دارای قابلیت انتخاب نوع اندازه گیری بر اساس درجه سانتی گراد و یا درجه فارنهایت و نور اشاره گر لیزری برای هدایت محل اندازه گیری میباشد.

ترمومتر لیزری مدل IRG 420 برند TAIPO

مشخصات فنی ترمومتر لیزری IRG 420 ساخت TAIPO

• دارای قابلیت اندازه گیری دما در بازه 420 ~ 50- درجه سانتی گراد (716 ~ 58- درجه فارنهایت) 
• دقت اندازه گیری این ترمومتر در بازه دمایی 420 ~ 0 درجه سانتی گراد، 1.5± درجه سانتی گراد و در بازه دمایی 0 ~ 50- سانتی گراد، 3± درجه سانتی گراد می باشد.
• دارای قابلیت انتخاب نوع اندازه گیری بر اساس درجه سانتی گراد و یا درجه فارنهایت
• قابلیت دمای نمایش داده شده بر روی صفحه نمایشگر با دقت 0.1 درجه سانتی گراد در ترمومتر لیزری IRG 420 
• دارای زمان پاسخ دهی حدود 500mSec جهت نمایش دمای اندازه گیری شده
• نسبت عمق فاصله به نقطه 12:1 و ضریب تشعشع (ems) 0.95pre-set در دماسنج لیزری

ترمومتر لیزری مدل IRG 2200 برند TAIPO

مشخصات فنی ترمومتر لیزری IRG 2200 ساخت TAIPO

• دارای قابلیت ذخیره و انتقال به کامپیوتر
• دارای قابلیت اندازه گیری دما در بازه 2200 ~ 200 درجه سانتی گراد (3992 ~ 392 درجه فارنهایت) 
• دقت اندازه گیری این ترمومتر 1.5± درجه سانتی گراد می باشد.
• دارای قابلیت انتخاب نوع اندازه گیری بر اساس درجه سانتی گراد و یا درجه فارنهایت
• قابلیت دمای نمایش داده شده بر روی صفحه نمایشگر با دقت 0.1 درجه سانتی گراد در ترمومتر لیزری IRG 2200 
• دارای زمان پاسخ دهی حدود 500mSec جهت نمایش دمای اندازه گیری شده
• نسبت عمق فاصله به نقطه 80:1 و ضریب تشعشع قابل تنظیم (ems) 0.1-1.00 pre-set در دماسنج لیزری
• این ترمومتر توانایی ذخیره اطلاعات را تا 4000 عدد دارا می باشد.

ترمومتر لیزری مدل IRG 1650 برند TAIPO

مشخصات فنی ترمومتر لیزری IRG 1650 ساخت TAIPO

• دارای قابلیت ذخیره و انتقال به کامپیوتر 
• دارای قابلیت اندازه گیری دما در بازه 1650 ~ 200 درجه سانتی گراد (3002 ~ 392 درجه فارنهایت) 
• دقت اندازه گیری این ترمومتر 1.5± درجه سانتی گراد می باشد.
• دارای قابلیت انتخاب نوع اندازه گیری بر اساس درجه سانتی گراد و یا درجه فارنهایت
• قابلیت دمای نمایش داده شده بر روی صفحه نمایشگر با دقت 0.1 درجه سانتی گراد در ترمومتر لیزری IRG 1650 
• دارای زمان پاسخ دهی حدود 500mSec جهت نمایش دمای اندازه گیری شده
• نسبت عمق فاصله به نقطه 50:1 و ضریب تشعشع قابل تنظیم (ems) 0.1-1.00 pre-set در دماسنج لیزری